Tóm tắt kết quả nghiên cứu, biên soạn Địa chí Văn hóa Cần Thơ
Chia sẻ
Chia sẻQuyển Văn hóa Cần Thơ là một trong 3 quyển của Tập Địa chí Cần Thơ, do Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Cần Thơ là cơ quan chủ trì. Đề tài được thực hiện từ tháng 11/2023 đến tháng 10/2025. Sau gần 02 năm triển khai thực hiện đề tài, đến nay các nội dung công việc cơ bản đã hoàn thành, đảm bảo tiến độ kế hoạch đề ra.
Họp Hội đồng đánh giá nghiệm thu cơ sở Quyển Văn hóa Cần Thơ
Mục tiêu của đề tài
Nghiên cứu, hệ thống hóa kiến thức, biên soạn về văn hóa Cần Thơ trong tiến trình lịch sử từ khi thành lập vùng đất Trấn Giang đến năm 2024, bao gồm: tổng quan văn hóa; ẩm thực; trang phục; nhà ở, đi lại; di tích kiến trúc; tôn giáo, tín ngưỡng; nghi lễ, phong tục tập quán và lễ hội; văn học; nghệ thuật; phương ngữ; di sản Hán Nôm; nông ngư cụ và làng nghề; báo chí, truyền thông và xuất bản.
Quyển Văn hóa Cần Thơ trong tổng thể chung của Địa chí Cần Thơ được biên soạn trên cơ sở kế thừa các chương, mục về: Phong trục - tập quán; Lễ hội - Tín ngưỡng - Tôn giáo; Văn học; Văn hóa - Nghệ thuật; Thông tin - Tuyên truyền - Xuất bản - In ấn - Phát hành và Báo chí đã ghi nhận trong Địa chí Cần Thơ (2002), cập nhật thêm tư liệu mới và bổ sung tư liệu về ẩm thực và trang phục; nhà ở và đi lại; di tích kiến trúc và di sản Hán Nôm; phương ngữ; nông ngư cụ và làng nghề; nghiên cứu và biên soạn theo Quy chuẩn biên soạn Địa chí Quốc gia Việt Nam được cụ thể hóa qua Thể lệ biên soạn Quyển Văn hoá Cần Thơ.
Công việc đã triển khai thực hiện
Ban Chủ nhiệm đã tổ chức nghiên cứu và biên soạn các nội dung sau:
Nội dung 1: Tổng quan văn hóa Cần Thơ.
Nội dung 2: Sưu tầm tư liệu, khảo sát thực tế, thẩm định và tập hợp tư liệu về văn hóa vật chất (Ẩm thực; Trang phục; Nhà ở, đi lại; Di tích kiến trúc).
Nội dung 3: Sưu tầm tư liệu, khảo sát thực tế, thẩm định và tập hợp tư liệu về văn hoá tinh thần (Tôn giáo, tín ngưỡng; Nghi lễ, phong tục, tập quán và lễ hội; Văn học; Nghệ thuật; Phương ngữ và di sản Hán Nôm).
Nội dung 4: Sưu tầm tư liệu, khảo sát thực tế, thẩm định và tập hợp tư liệu về văn hoá xã hội (Nông ngư cụ và làng nghề; Báo chí, truyền thông và xuất bản).
Nội dung 5: Báo cáo tổng hợp thu thập tư liệu về văn hóa.
Nội dung 6: Biên soạn Quyển Văn hóa Cần Thơ.
Quyển Văn hoá Cần Thơ sau 04 lần Hội thảo và Toạ đàm khoa học, các ý kiến của chuyên gia, nhà khoa học và các sở, ngành, các tổ chức Hội có liên quan về hoạt động văn hoá và nguồn tư liệu đã tập hợp từ Địa chí Cần Thơ (2002), các công trình nghiên cứu, sách báo đã công bố và cập nhật thêm tư liệu do các ngành hữu quan cung cấp, Ban Chủ nhiệm đã điều chỉnh nội dung Quyển Văn hoá Cần Thơ có tổng cộng 11 chương.
Về mặt hình thức
Quyển Văn hoá Cần Thơ được sắp xếp trình tự theo Thể lệ biên soạn Quyển Văn hoá Cần Thơ quy định, bao gồm: Danh sách Ban Chỉ đạo, Ban Biên soạn, Ban Chủ nhiệm; Mục lục; nội dung 11 Chương; phần Tổng luận toàn Tập Địa chí Cần Thơ, Giải thích từ ngữ/thuật ngữ và Tài liệu tham khảo.
Về nội dung
Cấu trúc từng Chương, Mục có tính hệ thống, gắn theo trình tự với nội dung nghiên cứu trong bản Thuyết minh nhiệm vụ “Nghiên cứu và biên soạn Địa chí Cần Thơ: Văn hoá Cần Thơ” đã được Hội đồng khoa học thành phố phê duyệt và hợp đồng đã ký với Sở Khoa học và Công thành phố Cần Thơ.
Dùng danh từ, nhóm danh từ để đặt tên các Chương, Mục. Cách trình bày nội dung chi tiết; hình ảnh, biểu bảng được đặt tương ứng với nội dung của từng Mục; nguồn và chú thích tư liệu được đặt dưới chân trang theo quy định của Thể lệ biên soạn Quyển Văn hoá Cần Thơ. Về cơ bản, Quyển Văn hoá Cần Thơ đã đạt quy định về hình thức và nội dung nghiên cứu và biên soạn do Thể lệ biên soạn Quyển Văn hoá Cần Thơ quy định.
Văn hóa Cần Thơ, được nghiên cứu và biên soạn trên cơ sở kế thừa các chương, mục về: Phong trục - tập quán; Lễ hội - Tín ngưỡng - Tôn giáo; Văn học; Văn hóa - Nghệ thuật; Thông tin - Tuyên truyền - Xuất bản - In ấn - Phát hành và Báo chí đã ghi nhận trong Địa chí Cần Thơ (2002), cập nhật thêm tư liệu mới và bổ sung tư liệu về ẩm thực; trang phục; nhà ở, đi lại; di tích kiến trúc; phương ngữ và di sản Hán Nôm; nông ngư cụ và làng nghề và biên soạn theo Quy chuẩn biên soạn Địa chí Quốc gia Việt Nam được cụ thể hóa qua Quy chế biên soạn Địa chí Cần Thơ.
Quyển Văn hóa Cần Thơ được nghiên cứu và biên soạn về văn hóa vật chất - văn hóa tinh thần - văn hóa xã hội qua tiến trình hình thành và phát triển thành phố Cần Thơ, bổ sung thêm giai đoạn 2004 - 2024 góp phần định vị những giá trị văn hóa truyền thống mang tính đặc trưng của vùng đất Trấn Giang - Cần Thơ xưa và ngày nay; là nguồn tư liệu chính thức, có tính khoa học và thực tiễn, xác hợp với vị trí, vai trò của thành phố Cần Thơ - đô thị loại I trực thuộc Trung ương, làm cơ sở cho các cấp quản lý trong việc hoạch định chiến lược phát triển về văn hóa cũng như trong việc quản lý, bảo tồn di sản văn hóa; quảng bá, thu hút khách du lịch trong và ngoài nước đến Cần Thơ - đô thị sinh thái, văn minh, hiện đại, mang đậm bản sắc văn hóa sông nước vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Quyển Văn hóa Cần Thơ được bố cục theo hệ thống các Chương, Mục về văn hóa vật chất - văn hóa tinh thần - văn hóa xã hội với các chương nội dung sau:
Chương 22: Không gian và hoạt động văn hóa Cần Thơ. Không gian và hoạt động văn hóa Cần Thơ, nghiên cứu về vùng đất, con người, giao lưu dân hóa tộc người trên vùng đất Trấn Giang – Cần Thơ và về thiết chế văn hóa, hoạt động văn hóa, triễn lãm, trưng bày ở bảo tàng và thư viện.
Chương 23: Ẩm thực và Trang phục. Ẩm thực được ghi nhận trong Quyển là thức ăn, nước uống hàng ngày, ngày lễ, tết của các dân tộc đang sinh sống tại Cần Thơ. Thức ăn, nước uống ở nhà hàng, khách sạn, khu du lịch. Trang phục hay y phục là từ dùng để chỉ những đồ để mặc như quần, áo, váy hay để đội như mũ, nón, khăn và để đi như giày, dép, ủng… Ngoài ra, trang phục còn có thể thêm các phụ kiện khác như thắt lưng, găng tay, đồ trang sức…Trang phục được ghi nhận trong Quyển là trang phục các tầng lớp xã hội Cần Thơ sử dụng qua các thời kỳ.
Chương 24: Nhà ở và đi lại. Nhà ở, đi lại, phương tiện đi lại được ghi nhận trong Quyển là Nhà ở, đi lại, phương tiện đi lại truyền thống và hiện đại của các tầng lớp dân cư Cần Thơ.
Chương 25: Di tích kiến trúc và Di sản Hán Nôm. Di tích kiến trúc ở Cần Thơ được ghi nhận là: Di tích lịch sử là công trình xây dựng, địa điểm và các di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia thuộc công trình, địa điểm đó có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học (theo khoản 3 Điều 4 Luật Di sản văn hóa năm 2001 (sửa đổi, bổ sung năm 2009). Di tích kiến trúc tiêu biểu được ghi nhận là những di tích kiến trúc Đình, Chùa, Miếu ở Cần Thơ đã được xếp hạng di tích cấp quốc gia, di tích cấp thành phố và một số di tích có tính đại diện di tích kiến trúc ở Cần Thơ. Di sản Hán Nôm ở Cần Thơ là tài liệu được viết bằng chữ Hán và chữ Nôm, chủ yếu được thể hiện thông qua bài vị, hoành phi, câu đối, sắc phong, văn bia… hiện còn lưu giữ ở một số đình, chùa, nhà cổ Cần Thơ.
Chương 26: Tín ngưỡng, Tôn giáo. Ghi nhận tôn giáo, tín ngưỡng trong Quyển là những tôn giáo, tín ngưỡng đã tồn tại trong lịch sử Cần Thơ và đang hoạt động hợp pháp trên địa bàn thành phố Cần Thơ.
Chương 27: Nghi lễ, phong tục, tập quán và Lễ hội. Nghi lễ, phong tục, tập quán và Lễ hội ghi nhận trong Quyển là Nghi lễ, phong tục, tập quán và Lễ hội đã thành nếp, được cộng đồng thừa nhận.
Chương 28: Văn học. Ghi nhận văn học trong Quyển bao gồm văn học dân gian, văn học viết (văn học Hán Nôm, văn học chữ Quốc ngữ) đã tồn tại, tiêu biểu trong quá trình lịch sử Cần Thơ. Ghi nhận tác giả, tác phẩm tiêu biểu có ảnh hưởng đến chính trị, đời sống xã hội và sự tồn tại và phát triển của văn học Cần Thơ.
Chương 29: Nghệ thuật. Nghệ thuật được ghi nhận trong nghiên cứu, biên soạn Quyển bao gồm: Nghệ thuật diễn xướng, nhiếp ảnh, điện ảnh, hội họa, thư pháp. Ghi nhận các đoàn nghệ thuật; tác giả, văn nghệ sĩ; tác phẩm, tuồng tích tiêu biểu có ảnh hưởng đến chính trị, đời sống xã hội và sự tồn tại và phát triển của nghệ thuật Cần Thơ.
Chương 30: Phương ngữ. Phương ngữ Cần Thơ là ngôn ngữ được người Cần Thơ sử dụng.
Chương 31: Nông ngư cụ và làng nghề. Nông ngư cụ ghi nhận trong Quyển là những nông ngư cụ truyền thống và hiện đại. Làng nghề ghi nhận trong Quyển là những làng nghề truyền thống nổi tiếng hiện nay.
Chương 32: Báo chí, Truyền thông và Xuất bản. Quyển ghi nhận báo chí, truyền thông và xuất bản đã tồn tại và hiện hữu; các đơn vị báo chí, truyền thông và xuất bản đang hoạt động hiện nay ở Cần Thơ.
Quyển Văn hóa Cần Thơ được nghiên cứu và biên soạn không có phụ lục tách riêng và tất cả đều được tích hợp trình bày trong chính văn. Văn phong được sử dụng là văn phong trần thuật, đảm bảo các yêu cầu khách quan, không diễn đạt rườm rà, đa nghĩa, phóng đại, sáo rỗng, không suy luận, bình luận, không đưa quan điểm cá nhân của chủ thể biên soạn; văn phong ngắn gọn, đương đại, phổ thông, tạo sự gần gũi cho người đọc; chọn lọc, sắp xếp thông tin, sự kiện nhằm mô tả đối tượng một cách khách quan trong không gian tồn tại của nó.
Cần Thơ rất tự hào với truyền thông lịch sử vẻ vang của bao thế hệ cha ông đã dày công khai mở, xây dựng vun đắp trên mảnh đất này bằng mồ hôi, nước mắt, máu xương để có một Trấn Giang – Cần Thơ như hôm nay. Nhìn về phía trước chúng ta có nhiều cơ hội thuận lợi, nhưng còn phải đối mặt với không ít khó khăn thách thức, nhưng chúng ta có đầy đủ cơ sở tin tưởng Cần Thơ sẽ ngày càng giàu đẹp, trù phú hơn. Bởi chúng ta có cả một quá khứ lịch sử hào hùng và truyền thống đấu tranh oanh liệt đã tạo dựng và gìn giữ vùng đất thân yêu này.
BCN Quyển Văn hóa Cần Thơ
thông tin chỉ đạo
Lịch làm việc
Liên kết
Thống kê truy cập
- Đang truy cập52
- Hôm nay27,001
- Tháng 137,345
- Năm 9,530,173
- Tổng 16,384,396